AMP (Accelerated Mobile Pages) là gì? Tăng tốc Website trên Di động và Cải thiện Trải nghiệm Người dùng

Trong thế giới di động ngày nay, người dùng mong đợi trải nghiệm web nhanh chóng và mượt mà. Thời gian tải trang chậm có thể dẫn đến tỷ lệ thoát cao, giảm tương tác và ảnh hưởng tiêu cực đến thứ hạng tìm kiếm. Để giải quyết vấn đề này, Google đã khởi xướng dự án AMP (Accelerated Mobile Pages), một framework mã nguồn mở được thiết kế để giúp các trang web tải gần như ngay lập tức trên thiết bị di động.

AMP không phải là một công nghệ hoàn toàn mới, mà là một cách tiếp cận để xây dựng các trang web nhẹ, được tối ưu hóa cho tốc độ bằng cách sử dụng một tập hợp các tiêu chuẩn web hạn chế và các kỹ thuật tối ưu hóa hiệu suất. Hiểu rõ về AMP, cách nó hoạt động, và những ưu nhược điểm của nó sẽ giúp các nhà phát triển và chủ sở hữu website đưa ra quyết định éclaircised về việc có nên triển khai nó hay không, như một phần của chiến lược tối ưu hóa website (Website Optimization).

AMP (Accelerated Mobile Pages) là gì?

AMP (Accelerated Mobile Pages) là một dự án mã nguồn mở được Google hậu thuẫn, nhằm mục đích tạo ra các trang web di động tải nhanh và mang lại trải nghiệm người dùng tốt hơn. Về cơ bản, AMP là một framework bao gồm ba thành phần chính:

1. AMP HTML: Đây là HTML được mở rộng với các thuộc tính tùy chỉnh của AMP. AMP HTML hạn chế một số thẻ HTML và CSS thông thường, đồng thời yêu cầu sử dụng các thành phần AMP tùy chỉnh (ví dụ: <amp-img> thay vì <img>, <amp-video> thay vì <video>) để đảm bảo hiệu suất.
2. AMP JS (JavaScript): Một thư viện JavaScript đặc biệt của AMP quản lý việc tải tài nguyên và đảm bảo hiển thị nhanh chóng các trang AMP. AMP JS cấm sử dụng JavaScript tùy chỉnh của bên thứ ba (với một số ngoại lệ như iframe được kiểm soát) để tránh các kịch bản làm chậm trang. Tất cả JavaScript phải được tải không đồng bộ.
3. AMP Cache (Bộ nhớ đệm AMP): Các trang AMP hợp lệ có thể được lưu trữ trong bộ nhớ đệm của các nhà cung cấp CDN (Content Delivery Network) lớn, đặc biệt là Google AMP Cache. Khi người dùng truy cập một trang AMP từ kết quả tìm kiếm của Google, trang đó thường được phục vụ trực tiếp từ Google AMP Cache, giúp tải gần như ngay lập tức.

Mục tiêu của AMP là cung cấp một trải nghiệm người dùng "ưu tiên nội dung" (content-first), nơi nội dung tải nhanh chóng và không bị cản trở bởi các yếu tố làm chậm trang.

AMP hoạt động như thế nào để tăng tốc độ?

AMP đạt được tốc độ tải trang ấn tượng thông qua một loạt các tối ưu hóa và hạn chế kỹ thuật:

• JavaScript không đồng bộ (Asynchronous JavaScript): Tất cả JavaScript trong AMP đều không đồng bộ, nghĩa là nó không chặn việc hiển thị (rendering) của trang.
• Kích thước tài nguyên tĩnh được biết trước (Static Sizing of Resources): AMP yêu cầu tất cả các tài nguyên bên ngoài như hình ảnh, quảng cáo hoặc iframe phải khai báo kích thước của chúng trong HTML. Điều này cho phép AMP biết kích thước của từng phần tử trước khi tải xuống, tránh việc phải tính toán lại bố cục khi tài nguyên được tải.
• Không cho phép JavaScript của bên thứ ba chặn hiển thị: AMP không cho phép JavaScript của bên thứ ba chặn việc hiển thị trang. Nếu có JavaScript của bên thứ ba, nó thường được đặt trong các iframe được sandbox.
• CSS nội tuyến và giới hạn kích thước (Inline and Size-Bound CSS): Tất cả CSS phải được nhúng trực tiếp vào trang (inline) và có kích thước giới hạn (thường là dưới 75KB).
• Ưu tiên tải tài nguyên (Resource Prioritization): AMP kiểm soát việc tải tất cả các tài nguyên, ưu tiên tải những gì quan trọng nhất (ví dụ: nội dung trong màn hình đầu tiên - above the fold) trước, và tải các tài nguyên khác một cách lười biếng (lazy-loading).
• Render trang tức thì (Instant Rendering): Nhờ Google AMP Cache, các trang AMP thường được tải trước (pre-rendered) và phục vụ gần như ngay lập tức từ kết quả tìm kiếm của Google.
• Tối ưu hóa font chữ: AMP tối ưu hóa việc tải font để tránh tình trạng nội dung bị ẩn hoặc nhảy lung tung trong quá trình tải.
• Giảm thiểu tính toán lại Style và Layout (Minimal Style and Layout Recalculations): Các hạn chế của AMP giúp giảm thiểu số lần trình duyệt phải tính toán lại style và layout, vốn là những tác vụ tốn kém.

Lợi ích của việc sử dụng AMP

Triển khai AMP cho website của bạn có thể mang lại nhiều lợi ích:

1. Tốc độ tải trang cực nhanh trên di động: Đây là lợi ích chính và rõ ràng nhất. Trang AMP được thiết kế để tải gần như ngay lập tức.
2. Cải thiện trải nghiệm người dùng (User Experience - UX): Tốc độ nhanh và giao diện gọn gàng giúp người dùng dễ dàng tiêu thụ nội dung, giảm tỷ lệ thoát.
3. Tiềm năng cải thiện thứ hạng SEO:
   • Mặc dù AMP không phải là một yếu tố xếp hạng trực tiếp, tốc độ trang và trải nghiệm người dùng di động tốt là những yếu tố quan trọng.
   • Các trang AMP thường được Google ưu ái hiển thị trong các băng chuyền tin tức (Top Stories carousel) trên kết quả tìm kiếm di động, tăng khả năng hiển thị.
   • Google AMP Cache có thể giúp các trang của bạn đạt được các chỉ số Core Web Vitals tốt hơn.
4. Giảm tải cho Server: Khi các trang AMP được phục vụ từ AMP Cache, lượng truy cập trực tiếp đến máy chủ của bạn sẽ giảm, giúp tiết kiệm tài nguyên server.
5. Tăng tỷ lệ tương tác và chuyển đổi: Người dùng có nhiều khả năng ở lại, đọc nội dung và thực hiện hành động mong muốn trên một trang web tải nhanh.
6. Hỗ trợ quảng cáo và phân tích: AMP hỗ trợ nhiều mạng quảng cáo và công cụ phân tích phổ biến, mặc dù có một số hạn chế nhất định.
7. Đơn giản hóa việc phát triển trang di động (trong một số trường hợp): Với các quy tắc rõ ràng, AMP có thể cung cấp một con đường dễ dàng hơn để tạo ra các trang di động hiệu suất cao cho các nhà xuất bản có nguồn lực hạn chế.

Hạn chế và Nhược điểm của AMP

Mặc dù có nhiều lợi ích, AMP cũng đi kèm với một số hạn chế và nhược điểm cần cân nhắc:

• Hạn chế về Thiết kế và Chức năng:
  • AMP giới hạn việc sử dụng HTML, CSS và đặc biệt là JavaScript. Điều này có nghĩa là các thiết kế phức tạp, các hiệu ứng động hoặc các chức năng tương tác cao có thể khó hoặc không thể triển khai trên AMP.
  • Bạn phải sử dụng các thành phần AMP tùy chỉnh, điều này có thể yêu cầu học hỏi thêm.
• Khó khăn trong việc triển khai và bảo trì:
  • Việc tạo và duy trì một phiên bản AMP song song với phiên bản website thông thường có thể tốn thêm thời gian và công sức.
  • Cần đảm bảo tính hợp lệ của mã AMP (AMP validation).
• Phụ thuộc vào Google AMP Cache:
  • Mặc dù bạn có thể tự host trang AMP, lợi ích lớn nhất về tốc độ thường đến từ việc được cache bởi Google.
  • Khi trang được phục vụ từ Google AMP Cache, URL hiển thị ban đầu có thể là của Google (ví dụ: google.com/amp/...) trừ khi bạn sử dụng SXG (Signed Exchanges). Điều này có thể gây lo ngại về thương hiệu và quyền kiểm soát.
• Hạn chế về Quảng cáo và Kiếm tiền:
  • Mặc dù AMP hỗ trợ nhiều mạng quảng cáo, có thể có những hạn chế về loại quảng cáo hoặc cách chúng được hiển thị, có khả năng ảnh hưởng đến doanh thu quảng cáo.
• Theo dõi Phân tích Phức tạp hơn:
  • Việc theo dõi người dùng và phiên giữa phiên bản AMP (trên Google Cache) và phiên bản website chính của bạn có thể phức tạp hơn và đòi hỏi cấu hình cẩn thận.
• Không phải lúc nào cũng cần thiết:
  • Nếu website của bạn đã được tối ưu hóa tốt cho di động và tải nhanh, lợi ích từ việc triển khai AMP có thể không đáng kể so với công sức bỏ ra.
  • Đối với các ứng dụng web phức tạp hoặc các trang thương mại điện tử có nhiều tính năng tương tác, AMP có thể không phải là giải pháp phù hợp.

Khi nào nên sử dụng AMP?

Quyết định có nên sử dụng AMP hay không phụ thuộc vào loại website, mục tiêu và nguồn lực của bạn:

Nên cân nhắc sử dụng AMP nếu:

• Bạn là nhà xuất bản nội dung (tin tức, blog): AMP rất phù hợp với các trang có nội dung tĩnh hoặc chủ yếu là văn bản và hình ảnh, nơi tốc độ tải là ưu tiên hàng đầu.
• Bạn muốn có cơ hội xuất hiện trong Top Stories carousel của Google: Đây là một lợi thế lớn cho các trang tin tức.
• Đối tượng người dùng của bạn chủ yếu truy cập từ thiết bị di động với kết nối mạng chậm hoặc không ổn định.
• Bạn gặp khó khăn trong việc tối ưu hóa tốc độ website di động hiện tại của mình.
• Bạn sẵn sàng chấp nhận một số hạn chế về thiết kế và chức năng để đổi lấy tốc độ.

Có thể không cần hoặc không phù hợp để sử dụng AMP nếu:

• Website của bạn đã rất nhanh và được tối ưu hóa tốt cho di động.
• Website của bạn có nhiều tính năng tương tác phức tạp, yêu cầu JavaScript tùy chỉnh nhiều. (Ví dụ: các ứng dụng web đơn trang (SPA) phức tạp, các công cụ trực tuyến).
• Bạn có những yêu cầu rất khắt khe về thiết kế và thương hiệu mà AMP không thể đáp ứng.
• Nguồn lực để phát triển và bảo trì một phiên bản AMP song song là hạn chế.
• Website của bạn là một trang thương mại điện tử với quy trình thanh toán phức tạp và nhiều tương tác. (Mặc dù AMP có hỗ trợ cho e-commerce, nhưng có thể có những thách thức).

Cách triển khai AMP cho Website

Nếu bạn quyết định triển khai AMP, đây là các bước cơ bản:

1. Tạo phiên bản AMP cho các trang của bạn:
   • Bắt đầu với cấu trúc AMP HTML cơ bản.
   • Chuyển đổi các thẻ HTML tiêu chuẩn sang các thành phần AMP tương ứng (ví dụ: <img> thành <amp-img>, <video> thành <amp-video>).
   • Viết CSS nội tuyến và đảm bảo kích thước không vượt quá giới hạn.
   • Sử dụng thư viện AMP JS.
   • Loại bỏ hoặc thay thế JavaScript tùy chỉnh không tương thích.
2. Validate (Xác thực) trang AMP của bạn:
   • Sử dụng công cụ AMP Validator (có sẵn dưới dạng tiện ích trình duyệt hoặc công cụ trực tuyến) để kiểm tra xem trang AMP của bạn có tuân thủ các quy tắc của AMP hay không. Sửa tất cả các lỗi được báo cáo.
3. Liên kết phiên bản AMP với phiên bản gốc (Canonical):
   • Trên trang AMP, thêm thẻ <link rel="canonical" href="URL_TRANG_GOC"> để chỉ cho công cụ tìm kiếm biết đâu là phiên bản chính của nội dung.
   • Trên trang gốc (non-AMP), thêm thẻ <link rel="amphtml" href="URL_TRANG_AMP"> để chỉ cho công cụ tìm kiếm biết có một phiên bản AMP tương ứng.
4. Kiểm tra với Google Search Console:
   • Sử dụng Google Search Console để theo dõi tình trạng lập chỉ mục và các vấn đề (nếu có) của các trang AMP của bạn.
5. Cân nhắc sử dụng Plugin (cho WordPress):
   • Nếu bạn sử dụng WordPress, có các plugin AMP chính thức và của bên thứ ba (ví dụ: AMP for WP, PWAforWP & AMP) có thể giúp tự động hóa quá trình tạo trang AMP. Tuy nhiên, bạn vẫn cần tùy chỉnh và kiểm tra kỹ lưỡng.

Các câu hỏi thường gặp (FAQ) về AMP

1. AMP có phải là một yếu tố xếp hạng của Google không?

   • Không trực tiếp. Google đã nói rõ rằng AMP bản thân nó không phải là một yếu tố xếp hạng. Tuy nhiên, tốc độ trang và trải nghiệm người dùng di động tốt (mà AMP giúp cải thiện) là các yếu tố xếp hạng. Việc xuất hiện trong Top Stories carousel cũng là một lợi thế gián tiếp.

2. Tôi có thể sử dụng JavaScript tùy chỉnh trên trang AMP không?

   • Rất hạn chế. AMP cấm hầu hết JavaScript tùy chỉnh để đảm bảo hiệu suất. Tuy nhiên, có một số thành phần AMP như <amp-script> cho phép chạy một lượng JavaScript tùy chỉnh giới hạn trong một Web Worker riêng biệt, hoặc <amp-iframe> để nhúng nội dung từ bên thứ ba có JavaScript, nhưng chúng phải tuân theo các quy tắc nghiêm ngặt.

3. Làm thế nào để xử lý quảng cáo trên trang AMP?

   • AMP hỗ trợ nhiều mạng quảng cáo thông qua thành phần <amp-ad>. Bạn cần đảm bảo rằng nhà cung cấp quảng cáo của bạn hỗ trợ định dạng AMP.

4. Sự khác biệt giữa AMP và PWA (Progressive Web Apps) là gì?

   • AMP tập trung vào việc tải nội dung tĩnh nhanh chóng, đặc biệt là từ các nền tảng phân phối như Google Search. Nó chủ yếu là về tốc độ tải ban đầu.
   • PWA là các ứng dụng web sử dụng các công nghệ web hiện đại để mang lại trải nghiệm giống như ứng dụng gốc (native app), bao gồm khả năng hoạt động ngoại tuyến, thông báo đẩy, và cài đặt lên màn hình chính.
   • AMP và PWA không loại trừ lẫn nhau; chúng có thể được sử dụng cùng nhau (ví dụ: một trang AMP có thể là điểm vào cho một PWA).

5. Google có còn ưu tiên AMP như trước không?

   • Mức độ ưu tiên có thể đã thay đổi một chút. Trước đây, việc có trang AMP là một yêu cầu để xuất hiện trong Top Stories carousel. Hiện tại, Google đã mở rộng điều này cho bất kỳ trang nào đáp ứng các chính sách nội dung của Google News, miễn là trang đó có trải nghiệm trang tốt (bao gồm Core Web Vitals). Tuy nhiên, AMP vẫn là một cách hiệu quả để đạt được các chỉ số hiệu suất đó và nhiều trang AMP vẫn chiếm ưu thế trong Top Stories.

AMP là một công cụ mạnh mẽ có thể giúp cải thiện đáng kể tốc độ tải trang và trải nghiệm người dùng trên thiết bị di động. Tuy nhiên, nó không phải là giải pháp phù hợp cho mọi website. Việc cân nhắc kỹ lưỡng các ưu nhược điểm và đối chiếu với mục tiêu cụ thể của website là rất quan trọng trước khi quyết định triển khai AMP.